İstanbul – İran ile Avrupa ülkeleri arasında nükleer faaliyetlere ilişkin müzakereler, ikinci kez İstanbul'da gerçekleştiriliyor. İran'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda yapılan toplantıya, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın (E3) yanı sıra İran’ı temsilen Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi katıldı.
Basına kapalı yürütülen görüşmeler, 2015 yılında imzalanan ve İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlamayı hedefleyen anlaşmanın yeniden işlerlik kazanması için yürütülen diplomatik temasların bir parçası olarak dikkat çekiyor.
16 Mayıs’ta ilk görüşmenin yine İstanbul’da yapıldığı süreç, ABD ve İran arasındaki dolaylı müzakerelere paralel olarak şekilleniyor. Ancak 13 Haziran'da İsrail’in İran’a yönelik başlattığı saldırılar sonrası müzakereler askıya alınmıştı.
İran, 18 Ekim’de sona erecek olan ve BM yaptırımlarının yeniden devreye alınmasını mümkün kılan "tetik mekanizması (snapback)"nın işletilmesinden endişe duyuyor. E3 ülkeleri ise anlaşmanın ihlal edildiği gerekçesiyle bu maddeyi gündeme getirmeye hazırlanıyor.
2015 yılında imzalanan anlaşma, ABD’nin 2018’de tek taraflı çekilmesiyle sekteye uğramıştı. İran, bu gelişmenin ardından nükleer taahhütlerini aşamalı olarak durdurmuş ve yüksek düzeyli uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, Avrupa ülkelerinin “anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmediği” gerekçesiyle tetik mekanizmasını işletme hakkına sahip olmadığını savunuyor.
Diplomatik kaynaklar, taraflar arasında çözüm için kritik olan bu görüşmelerin İstanbul’da devam etmesinin Türkiye’nin arabulucu rolünü bir kez daha ön plana çıkardığını belirtiyor.
